Prof. Dr. Osman Beyazoğlu yazdı: Potasyumun Sağlığımıza Etkisi

Potasyum insan sağlığı için önemli elementlerden biridir.  Kalp, böbrek, beyin ve kas dokuları başta olmak üzere birçok organın görevini yerine getirmesi için gereklidir.  Potasyum seviyelerinde düşüklük de çeşitli sağlık sorunlarına yol açtığı çeşitli araştırmalarla ortaya çıkmıştır. Potasyum dışarıdan sebze ve meyvelerin tüketilmesi ile vücuda alınmaktadır.

Potasyumun faydaları

• Potasyumun kalp sağlığında önemli rolü vardır. Kalbin verimli çalışması ve kalp atışlarının düzenlenmesinde etkili olan bir elementtir. Potasyumun küçük eksikliği bile kalp problemlerine yol açmaktadır.
• Kanda potasyumun yeterli düzeyde olması kasları daha güçlü yapar, kas krampları ve kas ağrıları daha az ortaya çıkar.
• Son zamanlarda yapılan araştırmalar, potasyum tuzlarının kemik sağlığını iyileştirebileceği ve osteoporozu (kemik erimesi) önleyebileceğini göstermiştir.
• Potasyum bakımından zengin meyve ve sebzeleri yeteri kadar tüketenlerde kan basıncının (tansiyonun) düşmesine yardımcı olabileceğini gösteren çalışmalar mevcuttur.
• Potasyum zengini beslenenlerde inme riskinin az olduğu bilinmektedir. ABD’de yapılan bir araştırmada potasyumu yeteri kadar alanlarda inme riskinin daha az olduğu tespit edilmiştir.
• Potasyum insan gelişmesinin sağlıklı ve normal devam etmesini sağlamada yardımcı olmaktadır.
• Hücrelerin, dokuların ve organların fonksiyonlarını yerine getirmesinde rol oynamaktadır. Potasyum eksikliği olduğu zaman vücudun fazla su kaybetmesine yol açar, bu durum bazı sağlık sorunlarına sebep olur.
• Yeteri kadar potasyumun alınması damar sertliğine karşı koruyucudur. Bu yüzden damar sağlığının korunmasında önemli rolü olduğu bilinmekte, dolayısıyla kalp sağlığı için potasyuma ihtiyaç vardır.
• Potasyum ile sodyum arasında bir denge vardır, biri artarsa diğeri azalır. Daha çok tuzdan sağlanan sodyum vücutta sıvı tutulmasına neden olur, bu durum yüksek tansiyon ve diğer sağlık sorunlarına yol açar. Potasyum sodyumun etkilerini dengeler ve sıvı seviyelerinin belirli bir aralıkta kalmasına yardımcı olur.

Potasyum eksikliğinin belirtileri

• Potasyum eksikliğinde kaslarda karıncalanma ve uyuşma şeklinde belirtiler ortaya çıkar.
• İshal ve kusma potasyumun çok eksik olduğunda görülür. Bu durum kalp krizi riskini artırır.
• Potasyum kanda azalınca yorgunluk, halsizlik, kaslarda güçsüzlük, kas krampları ve bağırsaklarda felci oluşur.
• Potasyumun çok fazla eksik olması durumunda kaslar rahat çalışamaz, kalp ritmi bozulur, kalp çarpıntısı olur ve hatta kalp durur.
• Potasyumun yüksekliği de zararlıdır. Kanda potasyum çok yüksek düzeyde olursa, genellikle böbrek yetmezliği, kalp atışlarında düzensizlik, el ve ayaklarda uyuşma ve karıncalanmalar olur.
• Potasyum eksikliğinin bir diğer belirtisi kabızlık şeklindedir.
• Potasyum eksikliğinde ayrıca mide bulantısı, karın krampları ve şişkinlikler de meydana gelir.

Potasyum kaynakları

Potasyum sebze ve meyvelerin tüketilmesi ve ayrıca takviye olarak alınır. Birçok meyve ve sebze potasyum bakımından zengindir.  En fazla potasyum ihtiva eden besinler; kuru baklagiller, soya fasulyesi, ıspanak, pazı, balkabağı, pırasa, enginar, brokoli, mantar, muz, kivi, kayısı, avokado, dut ve nar şeklinde sıralanabilir.  Potasyum takviyesi normal ve sağlıklı bir insan için önerilmez, doğrusu besinlerle alınmasıdır.  Ancak potasyumun etkili emilebilmesini engelleyen rahatsızlıkları olan bazı insanlar vardır, bu tiplerin doktor tavsiyesine göre potasyumu almaları önerilir.

Sonuç

Dünyada ve ülkemizde ölümlerin başında kalp damar hastalıkları gelmektedir. Damar sağlığının korunması, damarların ve kalp kaslarının düzenli çalışması için potasyum elementinin kanda normal düzeyde olması önemlidir.  Normal olarak mevsimlik sebze ve meyveleri düzenli tüketenlerde potasyum eksikliği görülmeyebilir.  Ancak bazı sindirim organları rahatsızlıklarında ve kullanılan bazı ilaçlar bu elementin emilimini azaltabilir. Potasyum elementinin kanda yeteri kadar olup olmadığı kan testleri ile tespit edilmektedir. Yapılan test listesinde potasyumun kandaki seviyesi ve karşısında referans aralık değerleri görülmektedir. Genel olarak 50 yaşına geçenlerin en az yılda bir kez genel bir kan tahlili yaptırmaları ve bunun sunucuna göre bir problem varsa tedbir almalarında fayda vardır. Saygılarımla.