Kıbrıs Türklerinin şanlı Erenköy Direnişi

Kıbrıs Türklerinin mücadelesinin simgesi olan şanlı Erenköy Direnişi, 1964 yılında Kıbrıs’ın Erenköy bölgesinde Türk Mukavemet Teşkilatına (TMT) mensup Kıbrıs Türkleri ile Millî Muhafız Ordusundaki Rumlar arasında geçti. Kanlı çatışmalara sahne olan Erenköy’de Türk Mukavemet Teşkilatı tarihi bir direnişe damga vurdu. Erenköy, halen bir eksklav olarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ne bağlı bulunuyor. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde her yıl 8 Ağustos tarihi, Erenköy Direniş Günü olarak kaydediliyor ve direnişte şehit olan Türkler saygıyla ve gönül borcuyla anılıyor.

Kıbrıs Zafere Doğru dizisinin yeni sezonu bu akşam TRT 1 ekranlarından yeni sezon bölümüyle yayımlandı. Ardından dizinin izleyicileri tarafından, Kıbrıs Türklerinin mücadelesinin kutlu direnişi olarak 57 yıl önce tarihe geçen Şanlı Erenköy Direnişi ve Erenköy şehitleri hakkında bilinmeyenler araştırılmaya başlandı. Kıbrıs’ın Erenköy bölgesinde Türk Mukavemet Teşkilatına (TMT) bağlı Kıbrıs Türklerinin, 5-10 Ağustos 1964 tarihleri arasında Kıbrıs Rumlarının saldırılarına karşı yiğitce, alpce karşı koymaları, tarihe “Şanlı Erenköy Direnişi” adıyla geçti. Kıbrıs Türklüğünün bu örnek ve kutlu direnişi, gerek Türkiye ile Kıbrıs arasındaki ikmal hattının korunması, gerekse adadaki Türklerin direniş gücünü, inancını artırması açısından önemli bir dönüm noktasıdır. Bu direnişin anısına her 8 Ağustos’ta Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde “Şanlı Erenköy Direnişi ve Erenköy Şehitlerini Anma Günü” kaydedilmektedir.

ŞANLI ERENKÖY DİRENİŞİ VE CENGİZ TOPEL

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin kuruluş mücadelesinde önemli bir yeri olan Erenköy Direnişi, adanın batısındaki Erenköy’de Kıbrıs Türklerinin, Rumların saldırılarına karşı koyup geri püskürtmeleriyle tarihe geçti. 1963’te Kıbrıs Türklerini hedef alan Kanlı Noel Katliamından önce ve sonra bu bölge, Anamur üzerinden Türkiye’yle kurulan ikmal hattının köprü başı konumundaydı. Silah ve mühimmat ikmalinin yanı sıra Türkiye’de eğitim gören Kıbrıs Türkü öğrenciler 30-31 Mart 1964 tarihinden itibaren gruplar halinde adaya bu güzergâh üzerinden intikal etmişlerdi. 1958-1964 yılları arasında Türkiye’den getirilen silahlar Yeşilırmak üzerinden Ada’nın çeşitli bölgelerine Türk Mukavemet Teşkilatı (TMT) mensuplarınca ulaştırılıyordu. 1964 yılında Kıbrıslı Rumlar ve Yunanlılar Erenköy bölgesine saldırı başlatınca, 5-10 Ağustos 1964 tarihleri arasında çarpışmalar yaşandı. Çevredeki Türk köylerinin sakinleri Erenköy’e sığınmasının ardından 8 Ağustos günü Rumlar taarruza geçince, bu tarihte 16.15 sıralarında iki Türk uçağı uyarı uçuşu yaptı.

Eskişehir’den Kıbrıs’a, dörtlü kol komutanı olarak gönderilen Pilot Yüzbaşı Cengiz Topel, F-100 uçağının uçuş esnasında yerden isabet alarak düşürülmesinin akabinde paraşütle atlamayı başardı, ancak Rumlar tarafından esir alındı. Topel, uluslararası savaş hukukunun esirleri kapsayan maddelerine aykırı olarak yapılan işkenceler sonucu şehit edilerek Cumhuriyet döneminin ilk hava harp şehidi oldu. Rumların saldırılarına cevaben bu sefer 9 Ağustos günü 64 Türk uçağının müdahalesiyle çatışmalar son buldu ve Rumlar geri çekildi. 10 Ağustos günü de ateşkes imzalandı. Kıbrıslı Türklerin bu destansı savunması “Şanlı Erenköy Direnişi” olarak tarihe geçti.