Egzersiz Yapmanın Faydaları

Prof. Dr. Osman BEYAZOĞLU

Sağlıklı olmanın temel şartı sağlıklı beslenme ve egzersiz yapmaktır.  Bu iki şartı benimseyen uygulayan insanlar daha sağlıklı olurlar.    Hareketli olmayı sağlayan fiziksel aktiviteler egzersiz olarak adlandırılmaktadır.  Herkes yaşına uygun bir spor ya da fiziksel aktivite yapabilir.  Fiziksel aktiviteler içinde en yararlı olanı yüzmedir.  Yüzme için havuz, akarsu veya denize ihtiyaç vardır.  Herkes yüzmek için uygun ortamlara sahip olmayabilir,  ancak herkes yürüyebilir.  Her yaştaki insanın çok rahat yapabileceği fiziksel aktivite yürümedir. Ülkemizde bazı şehirlerde insanların rahat yürümeleri için yürüme yolları ve bisiklet yolları yapılmıştır.  Bu tip düzenlemeler teşvik edici olur, bunların yaygınlaşmasında fayda vardır.  Yürümek için ille de yürüme yolları olması şart değil, insan isterse,  yürüyecek yer bulur, yollarda da yürünebilir.  Önemli olan haftada en az 5 gün düzenli ve tempolu 35-60 dakika arası yürümektir. İdeal olan sabahları yürümek,  herkes için sabah yürüme mümkün olmayabilir,  günün herhangi bir saatinde de yürünebilir.  Ailece ya da arkadaş grubu olarak bir araya gelerek yürünürse hem sıkıcı olmaz, hem de eğlenceli şekilde egzersiz yapılmış olur. Düzenli yapmak önemlidir,  düzensiz ve ara sıra yapılan egzersizlerden yeterli fayda sağlanamaz.

Egzersizin insanlara faydası özet olarak aşağıdaki şekilde sıralanabilir.

• Egzersiz yaparken metabolizma hızlanır, daha fazla kalori harcanarak yağ yakımı olur. Bu şekilde kilo artışı engellenmiş olur.
• Egzersiz yapmak kişiye hareketlilik, esneklik kazandırır, hayat kalitesini ve iş verimi artırır.
• Kan dolaşımını hızlandırarak dokulara daha fazla oksijen gitmesini sağlar, özellikle beyin fonksiyonlarına olumlu etki yapar, hafızayı güçlendirir.
• Kolesterol, trigliserit ve insülin direncini düşürür.
• İnsanın hayat çizgisinde 35 yaşından sonra vücutta yağ dokusunda artma ve kas dokusunda azalma şeklinde gelişme vardır. Düzenli egzersiz yapanlarda kas kütlesi korunur,  yağ birikmesi önlenir.
• İnsanlar gençte olsalar, yaşlı da olsalar güzel görünmek isterler. Düzenli egzersiz yapanlarda cilt daha canlı ve sağlıklıdır,  bu yüzden genç görünürler ve yaşlanma da gecikmiş olur.
• Kemikleri güçlendirir, osteoporoza karşı koruma sağlar.
• Tansiyonu dengede tutar.
• Fiziksel aktivite sırasında endorfin hormonu salgılanır, bu kişiye mutluluk verir. Böylece vücutta biriken stres kalıntıları temizlenir, beden ve zihin rahatlar.
• Kan şekerini dengeler, diyabeti önler.
• Kalın bağırsak, meme ve prostat kanserleri gibi kanser türlerine karşı koruma sağlar.
• Düzenli egzersiz kanda pıhtılaşmaya neden olan maddeleri dengede tutarak kalp krizi ve inmeye karşı koruma sağlar.
• İnsanların sağlıklı olmasında uyku düzeni de önemlidir. Bilhassa yaşlılar günlük yeteri kadar uyuyamadıkları için huzursuz olurlar. Uykunun düzene girmesinde en iyi ilaç düzenli egzersiz yapmaktır.
• Hamile bayanlar genellikle hamileliğin ileri evrelerinde sırt ağrılarından yakınırlar, düzenli yürürlerse sırt ağrıları azalır.
• Sebebi bilinmeyen veya strese bağlı baş ağrıları çekenler düzenli egzersiz yaparlarsa, ağrıları azalır ya da tamamen ortadan kalkar.
• Düzenli egzersiz yapanlar yapamayanlara göre olaylara daha sakin yaklaşırlar.
• Düzenli egzersiz yapanlarda kalp hastalıklarına bağlı ölümlerde % 20 azalma, daha önce kalp krizi geçirmiş ve stend takılan ya da by-pass olanlarda ölüm riskinde %35 azalma görülür.
• Egzersiz yapanlar hastalıklara ve diğer çevresel şartlara karşı daha dirençlidirler.
• Düzenli egzersiz yapanlarda daralan damarların çevresinde kan dolaşımını sağlamak için yeni damarlar meydana gelerek bir nevi doğal bay-pas oluşur.

Egzersizin yukarıda sıralanan faydalarının hiçbiri abartılmış değil, çeşitli bilimsel çalışmalara dayanmaktadır.  Bunlar çok abartılmış bu kadar faydalı olacağına inanmıyorum diyenler varsa,  denesinler o zaman faydasını göreceklerdir. Özellikle ileri yaşlarda birçok insan ilaç çantası ile gezmektedir.  Bunların ilaç çantalarında genellikle tansiyon ilaçları, diyabet ilaçları,  kolesterol ilaçları,  romatizma ilaçları bazılarında da besin takviyeleri bulunmaktadır. Bunların vücuda yan etkileri çok fazladır. Düzenli egzersiz yapanlar bu ilaçların tamamından kurtulabilir.

Düzenli egzersizi yapmayı günlük hayatı faaliyetlerimizin bir parçası olarak kabul edelim, sağlıklı olalım. Saygılarımla.